تاثیر تمرین بسیار زیاد یک پارامتر خاص روی بازنمایی های حافظه؛ بازنمایی عمومی یا اختصاصی؟

در این تحقیق ، نوع بازنمایی های حافظه (عمومی یا اختصاصی) در اجرای مهارتهای حرکتی مورد بررسی قرار گرفت. در واقع، تضاد میان دیدگاههای عمومی (مانند نظریه طرحواره) و اختصاصی (مانند نظریه آدامز) در مورد بازنمایی های حافظه، عامل اصلی در طراحی آزمایش این تحقیق محسوب می شود. برای پاسخگویی به سوال تحقیق، از پرتاب آزاد بسکتبال در دو حالت تمرین بسیار زیاد (بازیکنان ماهر) و تمرین حداقل (بازیکنان مبتدی) در نقطه پنالتی و نقاط دیگر استفاده شد. شرکت کنندگان این تحقیق را دو گروه مبتدی و ماهر تشکیل می دادند. اعضای گروه مبتدی کسانی بودند که حداقل تجربه را در بازی بسکتبال و بویژه در پرتاب آزاد داشتند (کمتر از 2 ماه). گروه ماهر هم بازیکنان باتجربه ای بودند که حداقل 8 سال سابقه بازی بسکتبال را دارا بودند. 7 نقطه پرتاب، عمود بر سبد و با فواصل 70/2 و 30/3 و 90/3 و 5/4 (نقطه پنالتی) و 10/5 و 70/5 و30/6 متری از سبد مشخص شدند. پس از تکمیل فرمهای رضایتنامه و شنیدن دستورالعمل کامل اجرای آزمایش، بازیکنان 147 شوت را در قالب 3 ست و 21 بلاک در مدت زمان 40 دقیقه اجرا کردند (هر ست= 7 بلاک و هر بلاک= 7 کوشش) و اطلاعات مربوط به پرتابها جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل داده ها بر مبنای چهار روش آماری رگرسیون خطی، اندازه گیری تکراری، t مستقل و t جفت شده و آزمون تحلیل واریانس انجام پذیرفت. آزمون t مستقل، اختلاف معناداری را میان عملکرد واقعی دو گروه در نقطه پنالتی نشان داد. همچنین آزمون تحلیل واریانس، اختلاف معناداری را میان نقاط 6 گانه با نقطه پنالتی در گروه مبتدی و ماهر نشان داد. آزمون t همبسته نیز تفاوت معناداری را میان عملکرد پیش بینی شده و واقعی گروه ماهر نشان داد (t(7)=4.43, p<0.05)، اما در گروه مبتدی این تفاوت معنادار نبود (t(7)=0.15, p>0.05). این تحقیق نیز وجود مهارتهای ویژه را در 4.5 متری سبد، تایید می کند. نتایح این تحقیق منطبق بر نتایج کیتچ و همکاران (2005) و سیمونز و همکاران (زیر چاپ) می باشد. یافته های ما ظهور مهارتهای ویژه ای را نوید می دهد که در پیش بینی نظریات موجود، تعریفی برای آن انجام نشده است. با این تفاسیر بسیاری از مفاهیم نظریه طرحواره از قبیل تمرین متغیر و ثابت، مشکل انباشتگی و عمومی بودن طرحواره، متزلزل به نظر می رسد. با این حال، این اثرات ویژه می تواند دلایل مختلفی از قبیل عوامل بینایی، پارامتربندی ویژه، برنامه حرکتی ویژه و ... داشته باشد که تبیین آنها برعهده تحقیقات آینده می باشد و البته لزوم یک تئوری کنترل حرکتی جدید جهت تلفیق اثرات عمومی و اختصاصی ضروری به نظر می رسد.